Wykonywanie zawodu

Prawo wykonywania zawodu

Na podstawie art. 7 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 174, poz. 1039 z późn. zm.) zawód pielęgniarki i położnej może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone albo przyznane przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych.

Zawód pielęgniarki i zawód położnej są zawodami samodzielnymi i odrębnymi.

Zawodu pielęgniarki nie może wykonywać osoba posiadająca wyłącznie prawo wykonywania zawodu położnej, a zawodu położnej osoba posiadająca wyłącznie prawo wykonywania zawodu pielęgniarki.

Przynależność pielęgniarek i położnych do samorządu jest obowiązkowa.

Stwierdzenie prawa wykonywania zawodu pielęgniarki/położnej

Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki przysługuje osobie:

1. posiadającej świadectwo lub dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej bądź uzyskane w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej świadectwo lub dyplom, pod warunkiem że dyplom lub świadectwo zostały uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem ukończenia szkoły pielęgniarskiej lub dyplomem, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz że spełniają minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej;
2. posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych;
3. której stan zdrowia pozwala na wykonywanie zawodu pielęgniarki;
4. która wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Prawo wykonywania zawodu położnej przysługuje osobie:

1. posiadającej świadectwo lub dyplom ukończenia polskiej szkoły położnych bądź uzyskane w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej, pod warunkiem że dyplom lub świadectwo zostały uznane w Rzeczypospolitej Polskiej za równorzędne ze świadectwem ukończenia szkoły położnych lub dyplomem, zgodnie z odrębnymi przepisami, oraz że spełniają minimalne wymogi kształcenia określone w przepisach prawa Unii Europejskiej;
2. posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych;
3. której stan zdrowia pozwala na wykonywanie zawodu położnej;
4. która wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Do uchwał w sprawach stwierdzenia i przyznania prawa wykonywania zawodu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego dotyczące decyzji administracyjnych. Od ostatecznych uchwał podjętych w przedmiocie stwierdzenia i przyznania prawa wykonywania zawodu skargę do sądu administracyjnego może wnieść także minister właściwy do spraw zdrowia.

Na podstawie uchwał o stwierdzeniu lub przyznaniu prawa wykonywania zawodu okręgowa rada pielęgniarek i położnych dokonuje wpisu do okręgowego rejestru pielęgniarek i położnych i wydaje dokument „Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki”, „Prawo wykonywania zawodu położnej”, „Ograniczone prawo wykonywania zawodu pielęgniarki” albo „Ograniczone prawo wykonywania zawodu położnej”.

Wpis do rejestru pielęgniarek/położnych

Zawód pielęgniarki/położnej może wykonywać wyłącznie osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych – art. 7 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 174, poz. 1039 z późn. zm.). Przynależność pielęgniarek i położnych do samorządu jest obowiązkowa.

Wpis do rejestru pielęgniarek/położnych dokonywany jest:

1. z urzędu w stosunku do pielęgniarek/położnych, którym okręgowa rada pielęgniarek i położnych przyznała prawo wykonywania zawodu,
2. na wniosek osoby zainteresowanej, która posiada prawo wykonywania zawodu ale:
   1. zmieniła miejsce wykonywania zawodu – dotychczasowe było na terenie działania innej izby okręgowej,
   2. zamierza podjąć wykonywanie zawodu na terenie działania określonej izby lub mimo, iż nie wykonuje już zawodu chciałaby być członkiem danej izby.

Osoby wpisane do rejestru z mocy prawa stają się członkami danej okręgowej izby pielęgniarek i położnych.

Członkowie samorządu mają prawo:

1. wybierać i być wybierani do organów izb, z zastrzeżeniem art. 12 oraz art. 13 ust. 2-4 ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych;
2. korzystać z pomocy izb w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz ochrony właściwych warunków wykonywania zawodu;
3. korzystać z ochrony i pomocy prawnej izb;
4. korzystać z innych świadczeń izb i działalności samopomocowej.

Członkowie samorządu są obowiązani:

1. postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz zasadami wykonywania zawodu określonymi w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
2. sumiennie wykonywać obowiązki zawodowe;
3. przestrzegać uchwał organów izb;
4. regularnie opłacać składkę członkowską;
5. aktualizować dane w rejestrze pielęgniarek i rejestrze położnych.

Skreślenie z rejestru pielęgniarek/położnych

Skreślenie z rejestru pielęgniarek/położnych prowadzonego przez Okręgową Izbę Pielęgniarek i Położnych w Kaliszu następuje w przypadku:

1. śmierci,
2. prawomocnego pozbawienia prawa wykonywania zawodu z mocy orzeczenia sądu pielęgniarek i położnych lub wyroku sądu,
3. zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu,
4. przeniesienia się na teren działania innej izby lub wykonywania zawodu wyłącznie poza granicami RP,
5. utraty obywatelstwa polskiego,
6. utraty pełnej zdolności do czynności prawnych.

Wymiana starych zaświadczeń o prawie wykonywania zawodu

Pielęgniarka/położna, która na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 28 grudnia 1999 roku uzyskała zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu, powinna zwrócić się do właściwej okręgowej rady pielęgniarek i położnych o wydanie nowego zaświadczenia, według wzoru ustalonego na podstawie obecnie obowiązujących przepisów prawa.

Zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu wydane na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 28 grudnia 1999 roku utraciło swoją moc z dniem 1 stycznia 2002 roku.

Przerwa w wykonywaniu zawodu

Pielęgniarka lub położna, które nie wykonują zawodu łącznie przez okres dłuższy niż 5 lat w okresie ostatnich 6 lat, a zamierzają podjąć jego wykonywanie, mają obowiązek zawiadomić o tym właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych i odbyć trwające nie dłużej niż 6 miesięcy przeszkolenie pod nadzorem innej osoby uprawnionej do wykonywania odpowiednio zawodu pielęgniarki lub położnej, legitymującej się co najmniej 5-letnim doświadczeniem zawodowym, zwanej dalej „opiekunem”. Opiekuna wskazuje kierownik podmiotu, w którym odbywa się przeszkolenie.

Okręgowa rada pielęgniarek i położnych określa miejsce, czas trwania i program przeszkolenia dla pielęgniarki i położnej. .

Ponowne wydanie zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu

W razie utraty zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu (zagubienia, zniszczenia, kradzieży dokumentu), pielęgniarka/położna zobowiązana jest do bezzwłocznego zawiadomienia okręgowej rady, która wydała zaświadczenie.

Rada, po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania, wydaje na podstawie złożonego wniosku nowy druk zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu.

Zrzeczenie się prawa wykonywania zawodu

Pielęgniarka/Położna na podstawie art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej może złożyć oświadczenie o zrzeczeniu się prawa wykonywania zawodu.

Po złożeniu takiego oświadczenia prawo wykonywania zawodu wygasa. Dokument zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu pozostaje w aktach osobowych.

Wygaśnięcie prawa wykonywania zawodu

Prawo wykonywania zawodu albo ograniczone prawo wykonywania zawodu wygasa w przypadku:

1. śmierci;
2. zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu;
3. utraty prawa wykonywania zawodu w wyniku prawomocnego orzeczenia przez sąd pielęgniarek i położnych lub orzeczonego przez sąd środka karnego polegającego na zakazie wykonywania zawodu;
4. utraty obywatelstwa polskiego, obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się;
5. cofnięcia statusu rezydenta długoterminowego WE w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach;
6. utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;
7. upływu czasu, na jaki zostało przyznane.

Jeżeli pielęgniarka lub położna będąca obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, mająca miejsce zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zostanie pozbawiona w całości albo w części prawa wykonywania zawodu, zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu oraz inne dokumenty świadczące o posiadaniu tego prawa tracą swoją ważność z dniem pozbawienia jej w całości albo w części prawa wykonywania zawodu.

Zaświadczenia o kwalifikacjach zawodowych zgodnych z prawem UE

Okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na wniosek pielęgniarki lub położnej będącej członkiem tej izby, wydaje:

1. zaświadczenie stwierdzające, że pielęgniarka lub położna posiada kwalifikacje zgodne z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawa Unii Europejskiej oraz że posiadany dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji odpowiada dokumentom potwierdzającym formalne kwalifikacje pielęgniarki lub położnej wynikające z przepisów prawa Unii Europejskiej;
2. zaświadczenie o przebiegu pracy zawodowej;
3. inne zaświadczenia wymagane przez odpowiednie władze lub organizacje państw członkowskich Unii Europejskiej zgodnie z przepisami prawa Unii Europejskiej.